Schizofrenia
Schizofrenia
Schizofrenia – choroba tajemnicza, najdziwniejszy typ zaburzeń psychicznych.
Antoni Kępiński uważał ja za delficką wyrocznię psychiatrii, chorobę królewską
– dzięki bogactwu przeżyć chorych. Prof. Kępiński – „dohumanizował” świat
chorych psychicznie. Są oni inni, niezrozumiali ale nie wyklęci. Ukazał
bogactwo, oryginalność a nawet piękno myśli, fantazji i postaw chorych na
schizofrenię. Wyszedł poza banalne opisy kliniczne, sklasyfikował objawy wg ich
tematyki, struktury, kolorytu. Analizował stosunek chorych do ludzi, do świata,
do własnej roli społecznej, do samych siebie, do życia erotycznego itd.
Okres przedchorobowy – dominuje postawa „od otoczenia”, źle się czują w
środowisku, uciekają w świat marzeń, czują się inni niż rówieśnicy, nie bawią się
z nimi, nie rywalizują. Są bardzo wrażliwi i drażliwi. W dzieciństwie – postawy
autystyczne, dziwaczność zachowania, nieuzasadnione lęki, często z omamami
(co rodzina może uważać za bujną fantazję).
Wiek – od 16 – 30 rż. Choroba ludzi młodych, o rozwijającej się osobowości.
Trudny okres życia, konfrontacja świata marzeń z rzeczywistością, dążenie do
sprawdzania siebie, utrata młodzieńczych ideałów.
Epidemiologia – Choroba ta jest u ludów pierwotnych znacznie rzadziej
spotykana, zachorowalność na schizofrenię wzrasta w miarę dezintegracji grupy
społecznej, z której chorzy się wywodzą. Coraz częściej obserwuje się
narastanie postawy autystycznej w stosunku do otaczającego świata. Ludzie
czują się samotni, obcy, niezrozumiani, znudzeni, nieufni. Wśród młodzieży
istnieje tendencja do uciekania w świat wirtualny, odrealniający – gry
komputerowe, komunikacja internetowa, SMS-owa itd., aż do ucieczki w świat
psychotyczny za pomocą środków halucynogennych. Model rodziny, niegdyś
wielodzietnej, dzisiaj – (1-2 dzieci, wychowywanych przez opiekunki,
przedszkole, gdyż rodzice pracują znacznie dłużej i intensywniej, dziadkowie też
na ogół jeszcze pracują), sprzyja poczuciu obcości, zaburzeniu poczucia
bezpieczeństwa, opieki, wartości – tak potrzebnym do normalnego rozwoju osobowości.
Początek choroby:
Nagły – uderza nagła zmiana (atak szału, lęku, podniecenia, osłupienia,
zagrożenia, dziwaczność, rozkojarzenie, pęknięcie dotychczasowej
struktury, urojenia, omamy itp.)
Powolny – zachowana fasada osobowości, formy towarzyskie,
dotychczasowa aktywność (szkoła, praca), ale oddala się od najbliższych,
jakby był z innego świata, wyłącza się, zamyśla, stopniowo pogrąża się w
apatię, traci zainteresowania, inicjatywę, unika towarzystwa, szuka samotności.
Nerwicowy – dominują objawy hipochondryczne, neurasteniczne,
histeryczne, czasami anorektyczce, ale pogłębionym wywiadzie można
wychwycić że chodzi o coś głębszego niż nerwica (poczucie inności, dziwności, zagrożenia).
Trzy fazy schizofrenii:
Faza owładnięcia – nagła zmiana, chory jest owładnięty innym sposobem
widzenia siebie, nagle znajduje się w innym świecie: koszmarów, ekstaz,
wizji, zmienności proporcji i barw. Sam też jest inny, odkrywa
prawdziwego siebie, zrzuca dawna maskę która go krępowała. Gdy
zmiana jest stopniowa, świat staje się bardziej tajemniczy i złowrogi.
Nawet gdy wydaje się atrakcyjniejszy, pełniejszy dominuje lęk i groza.
Faza adaptacji – w tym okresie chory przyzwyczaja się do nowej roli. Nie
jest już tak przerażony nowa wizja siebie, pojawia się podwójna
orientacja (jest Napoleonem i sobą, podejrzewa żonę że go truje ale je jej obiady).
Faza degradacji – postępuje coraz bardziej otępienie uczuciowe,
intelektualne aż do rozpadu osobowości, utraty indywidualności,
zupełnej utraty zainteresowań itp.
SCHIZOFRENIA – OBJAWY OSIOWE:
-Nasyłanie i zabieranie myśli (odsłonięcie myśli)
-Urojenia (oddziaływania, wpływu lub owładnięcia)
-Urojenia (niedostosowane kulturowo lub niemożliwe do zaistnienia)
-Omamy (głosowe, komentujące zachowania pacjenta)
-Omamy (utrwalone, dotyczące różnych zmysłów)
-Neologizmy (przerwy lub wstawki w toku myślenia)
-Zachowania katatoniczne (pobudzenie, zastyganie)
-Objawy „negatywne” (apatia, zubożenie wypowiedzi, spłycenie lub
niespójność reakcji emocjonalnych).
SYLWETKA OSOBY CHOREJ PSYCHICZNIE:
Cechy fizyczne: brak dbałości o wygląd, abnegacja, dziwaczność ubioru,
dziwny zapach. Unikanie kontaktu wzrokowego, napięcie fizyczne
(maskowata, amimiczna twarz, zamknięcie w sobie, stereotypie ruchowe,
brak spontaniczności, usztywnienie, ociężałość, lęk przed kontaktem
fizycznym (dotykiem).
Cechy psychiczne: zamknięcie w sobie, brak spontanicznych wypowiedzi
(nie zapytany konkretnie np. o objawy psychotyczne, nie odpowie).
Napięcie psychiczne (kontakt jak przez szybę), lęk, drażliwość, brak
reakcji emocjonalnych, smutek, powaga. Tendencja do zaprzeczania
objawom. Brak krytycyzmu. Bierność, nieumiejętność i niechęć do
podejmowania własnych decyzji, a opór przed narzuceniem cudzych
decyzji. Utrata poczucia rzeczywistości i tożsamości. Uczucie pustki.
Zaburzenia myślenia, spostrzegania, pamięci i uwagi, świadomości.
Cechy społeczne: wycofanie, niechęć do podejmowania kontaktów z
ludźmi, zamknięcie w sobie i swoim świecie, poczucie zagrożenia ze
strony groźnego, nieprzyjaznego świata. Specyficzny altruizm i
wrażliwość na drugiego, często również chorego człowieka (spotykana w
oddziałach psychiatrycznych życzliwość i zrozumienia dla cierpienia
innych chorych).
Świat chorego psychicznie pełen wizji, metafizycznych znaczeń, dziwności,
wypełniony tajemniczymi energiami – jest areną walki przeciwstawnych sił.
Budzi grozę i niezrozumienie chorego przez jego otoczenie. By móc wejść w ten
świat, trzeba zdobyć zaufanie chorego. Okazać prawdziwe zainteresowanie tym
niebezpiecznym a fascynującym światem i chęć zrozumienia i przyniesienia mu
ulgi w cierpieniach. Taka postawa pozwoli choremu na poczucie
bezpieczeństwa i szczerości we wzajemnych kontaktach.
OBJAWY ZABURZEŃ PSYCHOTYCZNYCH:
1)Zaburzenia myślenia
2)Zaburzenia spostrzegania
3)Zaburzenia pamięci i uwagi
4)Zaburzenia emocji
5)Zaburzenia aktywności ruchowej
6)Zaburzenia świadomości